Chemoprewencja w procesach kancerogenezy
19 maja 2024, 14:43Zachorowalność na większość nowotworów systematycznie wzrasta. Diagnostyka i leczenie wiążą się z olbrzymimi kosztami leczenia i cierpieniem. Dlatego tak ważna jest prewencja i wczesne wykrywanie nowotworów. Chemoprewencja to jedna z nauk zajmujących się zapobieganiem zachorowaniom na nowotwory złośliwe. Podstawowym założeniem jest to, że leczenie na wczesnym etapie może zatrzymać proces karcinogenezy. Związki chemoprewencyjne wykazują mało skutków ubocznych, charakteryzują się niską toksycznością, zdolnością unieszkodliwienia procesów prowadzących do powstania komórek nowotworowych.
Za kilkanaście miesięcy zaczną obowiązywać nowe reguły polskiej pisowni
15 maja 2024, 16:24Rada Języka Polskiego ogłosiła, że od 1 stycznia 2026 roku w życie wejdzie kilka zmian w polskiej pisowni. Zmiany te dotyczą niektórych zasad używania wielkich i małych liter, pisowni łącznej lub rozdzielnej oraz używania łącznika. Celem zmian jest ujednolicenie zasad oraz ułatwienie ich nauczenia się i stosowania. Zmiany wejdą w życie za kilkanaście miesięcy, pozostało więc sporo czasu, by przyswoić sobie nowe zasady.
Palenie przez ciężarną tytoniu i marihuany aż 4-krotnie zwiększa ryzyko zgonu dziecka
10 maja 2024, 08:56Zdaniem naukowców z Oregon Health & Science University kobieta używająca w czasie ciąży zarówno tytoniu, jak i marihuany, znacząco zwiększa ryzyko urodzenia dziecka o niskiej wadze, przedwczesnego porodu, a nawet śmierci potomka. Już zrezygnowanie z jednej z tych substancji znakomicie redukuje ryzyko. Marihuana jest legalizowana w kolejnych stanach, a legalizacja często rodzi przekonanie, że jest ona bezpieczna w ciąży. Wiemy, że wiele osób łączy używanie nikotyny i marihuany, postanowiliśmy więc sprawdzić, jakie są tego potencjalne skutki zarówno dla ciężarnej, jak i dla dziecka
Adoptują, zamiast zabijać i odnoszą reprodukcyjny sukces
7 maja 2024, 12:08W świecie zwierząt, gdy samica posiadająca młode traci partnera i akceptuje nowego, często oznacza to wyrok śmierci dla potomstwa. Nowy partner, robią tak na przykład lwy czy goryle, zabija dzieci poprzednika, by mieć pewność, że młode o które będzie się troszczył, są jego. Okazuje się, że rację miał Sievert Rohner, kurator kolekcji ptaków w Burke Museum, gdy w 1986 roku przewidywał, że niektóre ptaki mogą adoptować młode poprzednika. Robi tak przynajmniej jeden gatunek, a sukces reprodukcyjny samca, który adoptuje, jest taki sam, co samca decydującego się na zabicie potomstwa poprzednika.
Udało się zidentyfikować szczątki zatopionego okrętu. To fregata z czasów wojny o ucho Jenkinsa
29 marca 2024, 09:23Po ponad 30 latach archeologom z National Park Services udało się zidentyfikować okręt wojenny, którego szczątki odkryto w 1993 roku na terenie Dry Tortugas National Park. Okazał się nim XVIII-wieczny brytyjski HMS Tyger. Ta zwodowana w 1647 roku fregata o 50 działach zatonęła w 1742 roku, gdy osiadła na rafie na Dry Tortugas. Wydarzenie miało miejsce podczas wojny o ucho Jenkinsa, jaka toczyła się w latach 1739–1748 w Ameryce Północnej pomiędzy Wielką Brytanią a Hiszpanią. Załoga HMS Tygera podjęła się heroicznej walki o przetrwanie.
FBI przekazało Japonii 22 zabytki zrabowane po bitwie o Okinawę w 1945 roku
22 marca 2024, 16:16FBI, we współpracy z Departamentem Obrony i Smithsonian Institution, odzyskało i zwróciło Japonii 22 zabytki, które zostały zrabowane przed niemal 80 laty, po bitwie o Okinawę (1 kwietnia – 21 czerwca 1945 roku). Śledztwo zostało wszczęte w styczniu 2023 roku, gdy agent specjalny Geoffrey J. Kelly z biura w Bostonie został poinformowany przez pewną rodzinę o odkryciu, jakiego dokonano po śmierci ojca na strychu rodzinnego domu.
Ponad milion osób umiera przedwcześnie z powodu krótkiej ekspozycji na zanieczyszczone powietrze
6 marca 2024, 11:35Każdego roku ponad milion osób umiera z powodu krótkotrwałej – trwającej od godzin do dni – ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2.5. Takie sa wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców w Monash University. Dotychczas większość badań nad wpływem PM 2.5 na śmiertelność skupiała się na mieszkańcach miast i ich trwałej ekspozycji. Australijscy uczeni postanowili zbadać wpływ zanieczyszczeń krótkotrwałych i nie tylko na mieszkańców dużych miast
Słonie indyjskie chowają swoje zmarłe dzieci
4 marca 2024, 19:09Fakt, że zwierzęta przeżywają żałobę po swoich bliskich, partnerach czy członkach stada, nie jest niczym nowym. Najbardziej znanymi chyba przykładami wśród dzikich zwierząt są słonie, małpy czy krukowate. Przed kilku laty zaobserwowano orkę, która przez ponad 2 tygodnie nie rozstawała się ze swoim zmarłym dzieckiem. Teraz naukowcy donieśli, że słonie indyjskie... urządzają pogrzeby swoim dzieciom.
Złodzieje buldożerami niszczą starożytne stanowiska archeologiczne w Afganistanie
22 lutego 2024, 07:19W Afganistanie systematycznie niszczy się buldożerami dziesiątki stanowisk archeologicznych, donoszą naukowcy z University of Chicago. Zniszczenia dokonywane są, by ułatwić plądrowanie stanowisk. Amerykańscy naukowcy zauważyli na zdjęciach satelitarnych, że niszczone są m.in. stanowiska z końca epoki brązu i początku epoki żelaza. Niektóre z nich mają ponad 3000 lat. Wiele zniszczeń odnotowano w regionie Balkh, który w starożytności stanowił serce Baktrii.
Pijak i Myśliwy – „polscy” sułtani Imperium Osmańskiego
19 lutego 2024, 10:04Państwo osmańskie powstało pod koniec XIII wieku, do Europy wkroczyło w drugiej połowie XIV wieku, a sto lat później zakończyło tysiącletnie dzieje Cesarstwa wschodniorzymskiego, znanego obecnie jako Cesarstwo Bizantyńskie. Ono zaś było kontynuatorem jeszcze starszego państwa, którego początki datujemy na rok 753 p.n.e. Imperium Osmańskie było państwem wielonarodowym, w którym rządził nie tylko żywioł turecki. Wielu sułtanów miało pochodzenie greckie, albańskie czy serbskie. Było wśród nich dwóch, których korzeni możemy szukać na terenie dawnej Rzeczypospolitej.
